Lars Gustafsson

Auteur
Publicaties
Vertalingen

Auteur

Lars Gustafsson (Västeras, Zweden, 1936) studeerde wijsbegeerte in Uppsala en Oxford. Hij debuteerde op achttienjarige leeftijd met de roman De laatste dagen en de dood van de dichter Bromberg. Hierna volgde een reeks romans, verhalen, gedichten, essays, reisbeschrijvingen en filosofische en politieke beschouwingen die Gustafsson in korte tijd tot een van de meest spraakmakende auteurs van Zweden maakten. Zijn romans en gedichten zijn in verscheidene talen vertaald. In 1962 verscheen zijn eerste dichtbundel, De ballonvaarders. Van 1962 tot 1972 was Gustafsson verbonden aan het belangrijkste literaire tijdschrift in Zweden, Bonniers Literara Magasin. Nu schrijft hij nog steeds in Svenska Dagbladet en publiceert hij regelmatig poëzie in The New Yorker. Een hoogtepunt in zijn verhalend proza is de vierdelige romancyclus De barsten in de muur, een relaas van de verstikkende werking van een overgeorganiseerde maatschappij op het individu.

Karakteristiek voor Gustafsson als schrijver is zijn belangstelling voor wetenschappelijke onderwerpen. In zijn gedichten heeft hij van meet af aan onderzocht in hoeverre hun wetenschappelijke wereldbeeld een nieuwe poëtica zou kunnen creëren. J. Bernlef noemt hem op grond hiervan 'een mathematisch lyricus'.

In 1978 promoveerde Gustafsson op een studie over de taalfilosofie van Friedrich Nietzsche, Alexander Bryan Johnson en Fritz Mauthner, hij was gasthoogleraar in Houston, Texas. In zijn essays heeft hij zich geïnteresseerd voor utopisch onderzoek, literatuur, schilderkunst en politieke vraagstukken, in het bijzonder de macht over de politieke taal. (Bron: programma Poetry International)

In 1988 publiceerde De Bezige Bij De stilte van de wereld voor Bach, een royale selectie (uit negen bundels) uit de poëzie van Lars Gustafsson, in de vertaling van J. Bernlef en gevolgd door een informatief nawoord van zijn hand. In 1992 volgde de introductie van zijn proza met de vertaling van de novelle De tennisspelers. In deze briljante, lichtvoetige novelle die in Austin, Texas, speelt aan het begin van de jaren zeventig, geeft Gustafsson een mild spottend beeld van Amerika, de wetenschap en de sport. In 1994 publiceerde De Bezige Bij De namiddag van een tegelzetter: de vermakelijke en diepzinnige geschiedenis van een oude, drankzuchtige tegelzetter die een zwarte klus aanneemt in een raadselachtige villa. In deze compacte, superieur vertelde ideeënroman vol suspense en bizarre voorvallen, krijgen de stuntelige lotgevallen van de tegelzetter gaandeweg een algemeen geldende betekenis. Tom van Deel roemde in Trouw de lichtvoetigheid waarmee Gustaffson het tragische verhaal vertelt: 'Hij kan de meest verstrekkende dingen kalm en nuchter meedelen, lucide en beeldend. De stijl van vertellen is ongeëvenaard'.

In 1996 verscheen Een raadselachtige verdwijning, de nog uitgebreider selectie van zijn dichtbundels waarin De stilte van de wereld voor Bach integraal is opgenomen.

De Winklerprins schrijft het volgende over Gustafsson: Zweeds schrijver en filosoof, een bijzonder actieve figuur in het culturele leven van Zweden, daarbij zeer internationaal georiënteerd. Zijn romans en gedichten hadden aanvankelijk een sterk intellectualistisch en experimenteel karakter, maar werden in de jaren zeventig voor een breder publiek toegankelijk zonder aan kwaliteit in te boeten. Het identiteitsprobleem heeft hem sterk beziggehouden. Zijn werk heeft een grote allure en is in vele talen vertaald. Ten aanzien van zijn filosofische opvattingen heeft hij de invloed van Wittgenstein ondergaan. Hij behoort tot de onvermoeibare polemici van Zweden.

Publicaties

Overzicht publicaties (met vertalingen):

2010, Fru Sorgedahls vackra vita armar (De mooie blanke armen van mevrouw Sorgedahl - 2011)*
2003, Yllet
2003, Dekanen (De decaan - 2008)*
2002, Blom och den andra magentan
2002, En tid i Xanadu, poëzie (Een tijd in Xanadu - 2007)*
2000, Meditationer – en filosofisk bilderbok
1999, Valda Skrifter III: Tre romaner
1999, Valda Skrifter IV: Essäer och kortprosa
1999, Windy berättar
1998, Valda Skrifter II: Sprickorna i muren
1998, Valda Skrifter I: Lyrik
1997, Vänner bland de döda
1996, Variationer över ett tema av Silfverstolpe (Een raadselachtige verdwijning - 1999)*
1996, Tjänarinnan
1995, De andras närvaro
1994, Där alfabetet har tvåhundra bokstäver, poëzie
1994, Stenkista
1994, Ett Minnes palats
1993, Historien med hunden
1992, Landskapets långsamma förändringar
1991, En kakelsättares eftermiddag (De namiddag van een tegelzetter - 1994)
1990, Förberedelser för vintersäsongen
1989, Problemformuleringsprivilegiet
1989, Det sällsamma djuret från norr, science-fiction
1988, Bernhard Foys tredje rockad
1988, Fyra poeter
1985, Bilderna på solstadens murar
1985, Frihet och fruktan
1984, Stunder vid ett trädgårdsbord
1984, Fåglarna
1983, Sorgemusik för frimurare
1982, Ur bild i bild
1982, Världens tystnad före Bach (De stilte van de wereld voor Bach - 1988)*
1981, För liberalismen
1981, Berättelser om lyckliga människor
1980, Afrikanskt försök
1980, Artesiska brunnar, cartesiska drömmar
1979, Filosofier
1979, Konfrontationer
1979, I mikroskopet
1978, En biodlares död (De dood van een imker - 1981)
1978, Språk och lögn
1978, Kinesisk höst
1977, Tennisspelarna (De tennisspelers - 1992)
1977, Sonetter
1977, Den lilla världen
1976, Sigismund
1976, Strandhugg i svensk poesi
1975, Världsdelar
1975, Familjefesten
1973, Yllet
1973, Den onödiga samtiden, tillsammans med Jan Myrdal
1972, Kommentarer
1972, Varma rum och kalla
1971, Hr Gustafsson själv
1970, Kärleksförklaring till en sefardisk dam
1970, Två maktspel
1969, Konsten att segla med drakar, 1969 Utopier
1968, Bröderna Wright uppsöker Kitty Hawk
1967, Förberedelser till flykt och andra berättelser
1966, En resa till jordens medelpunkt och andra dikter (Het vaderland onder de aarde, 17 gedichten en een naschrift - 1980)
1966, Den egentliga berättelsen om herr Arenander (Het eigenlijke relaas over de heer Arenander - 1975)
1964, The Public Dialogue in Sweden
1963, En förmiddag i Sverige
1962, Ballongfararna
1962, Följeslagarna
1961, Nio brev om romanen
1960, Bröderna
1959, Poeten Brumbergs sista dagar och död
1957, Vägvila