Sven Delblanc: Lieve Oma

klik voor vergroting

Titel: Lieve Oma
Oorspronkelijke titel: Kära farmor, 1979
Vertaald uit het Zweeds door: Ron Bezemer
Genre: roman
Uitgever: De Rode Kamer, 2006
ISBN10: 9078124040

Flaptekst / Beschrijving

Dagmar Louise Pionine, beeldschone dochter van de aan lager wal geraakte Ib Madsen, groeit aan het eind van de negentiende eeuw op in een Deense achterbuurt. Ze is verkoopster in een bloemenwinkel en is daar zelf de mooiste bloem die zich op zekere dag laat plukken door de Duitser Helmuth Feldmann. Ze volgt hem naar Stockholm waar ze een plek probeert te veroveren in de kringen die zij aanduidt als de 'chique mensen!'

Vele jaren later, in 1968, op de dag van haar crematie, wordt haar leven aan de lezer verteld door haar kleinzoon Erik. Hij is de verteller in de roman waarin zijn 'lieve oma' naar voren komt als allesbehalve lief, maar als een vrouw die alle mensen in haar omgeving medogenloos manipuleert.

Het conflict tussen oma en haar bonte schare bekenden van charlatans en bedriegers enerzijds en de serieuze Erik en zijn aangetrouwde familie van verarmde adel anderzijds heeft Sven Delblanc gecomponeerd tot een meeslepende roman over het verschil tussen mensen die van het leven genieten en zij die het ontvluchten. Maar voor alles heeft hij in 'Lieve oma' een monumentaal vrouwenportret geschilderd.

Samenvatting

Dagmar Louise Pionine Madsen wordt in de tweede helft van de negentiende eeuw geboren als een van de talloze kinderen in een straatarm gezin in een achterbuurt van de stad Kolding, Denemarken. Dagmar heeft lang hoogblond haar dat ze opgestoken draagt ('als een tiara van vrouwelijke waardigheid'), ze is beeldschoon en alle mannen vallen voor haar. Ze wordt verkoopster in een bloemenwinkel, waar ze slechts wordt aangesteld om mannelijke klanten naar binnen te lokken. In die bloemenwinkel is zij zelf de mooiste bloem, die zich op zekere dag laat plukken door Helmuth Feldmann, een Duitse typograaf. Ze volgt hem naar Stockholm, alwaar ze een plek probeert te veroveren in de kringen die ze aanduidt als de 'chique mensen!' Dit wordt hè;t doel in haar leven, waartoe alle middelen mogen worden ingezet.

Vele jaren later, het is 1968 en in Parijs woeden studentenopstanden, overlijdt oma Dagmar, die inmiddels zowel haar echtgenoot als haar twee zoons heeft overleefd. Op de dag van haar crematie, direct na de teraardebestelling, wordt haar leven aan de lezer verteld door haar kleinzoon Erik Feldmann, een bangige vroeg oude, stijve jongeman met een goud gerand brilletje die, al moet hij nog veertig worden, zich gedraagt als een oude heer. Hij is de 'verteller' in de roman waarin lieve oma naar voren komt als allesbehalve 'lief', maar als een vrouw die alle mensen in haar omgeving manipuleert. Volgens haar moet je in leven 'pakken wat je kunt pakken'. Mannen hebben eten en drank nodig en, niet te vergeten, liefde. Eventuele rivalen moeten vernietigd te worden. Morele regels bestaan er nauwelijks. Liegen mag, als het maar een doel dient. Lieve oma en haar kleinzoon Erik zijn in alles elkaars tegenpool.

Het conflict tussen oma en haar bonte schare bekenden van charlatans en bedriegers enerzijds en de serieuze Erik en zijn aangetrouwde familie van verarmde adel anderzijds heeft de schrijver een tot meeslepend roman gecomponeerd over het conflict tussen mensen die van het leven genieten en zij die het ontvluchten. Maar voor alles heeft hij in 'lieve oma' een monumentaal vrouwenportret geschilderd.

Oma is wispelturig, ze is gul en krenterig, sluw en naïef, volks en snobistisch, respectabel en schaamteloos. Oma is een vrouw die iedereen in haar omgeving beïnvloedt. Wat je ook van haar vindt, je kunt als lezer niet om haar heen. En al wil je het eigenlijk niet, in je hart moet je van haar houden.